Adli Kontrol Nedir?

Her kişinin insan hakları içerisinde özgürlük ve güvenlik hakları bulunmaktadır. Bu haklar zorunda olmadıkça ihlal edilemez. Bu yüzden işlenen bir suç durumunda suçun büyüklüğüne göre kişinin özgürlüğü en az kısıtlanacak şekilde cezalar verilmektedir. Ceza yargılamasında özgürlüğü kısıtlayan tutuklama yerine tutuklamanın görevini yapabilecek adli kontrol tedbirleri alınabilir. Bu işlemin amacı kişinin özgürlüğünü tamamen elinden almadan onu kontrol altında tutabilmektir.

Adli Kontrolün amacı cezalandırmak değildir. Çünkü bir suçtan yargılanan kişinin suçu henüz kanıtlanmadığı için masumiyet karinesine göre hala masumdur. Fakat ceza yargılamasının sağlıklı bir şekilde olabilmesi için ağır bir tutuklama yerine adli kontrol ile daha hafif bir yol izlenmektedir. 2 yıl ve daha az hapis cezalarında kaçma ihtimali bulunmayan veya delilleri karartma ihtimali olmayan kişiler için adli kontrol uygulanabilirken kaçma ihtimali olan veya delilleri karartma ihtimali olan kişilerde bu işlem uygulanamaz. Şüpheliye soruşturma aşamasındayken tutuklama kararı verilmiş ise hakimlik tarafından kendiliğinden tutuklama yerine adli kontrol verilebilir. Kovuşturma aşamasında ise yetkili olan asliye ceza mahkemesi veya ağır ceza mahkemesi, adli kontrol kararı verebilir. Bu aşamada şüpheliyi temsil eden bir avukat olması durumu onun lehine çevirecektir.

Adli Kontrol kararının kesin bir süresi yoktur. Ancak verilen hüküm kesinleşirse kendiliğinden kalkacaktır. Gerekli görüldüğü takdirde şüpheliye adli kontrol altındayken elektronik kelepçe takılabilmektedir. Mahkeme şüphelinin evinde veya evin çevresinde hareket edebileceği alan belirleyerek şüpheliye elektronik kelepçe takabilmektedir. Elektronik kelepçenin açılması ile çalışan alarm sonucu adli kontrol tedbirleri kararı ihlal edilmiş olacağı için tutuklanma söz konusu olabilecektir. Adli kontrol altında bulunan kişi daha sonra hapis cezası alır ise cezasından düşürülme gibi bir durum söz konusu değildir. Fakat bağımlı olan bir şüphelinin kendi isteği ile muayene, tedavi veya hastanede yatma durumu söz konusu olduğu takdirde alacağı cezadan indirim gerçekleştirilmektedir.

Adli Kontrol Tedbirleri

Şüpheli kişiyi adli kontrole alan ceza mahkemesi, şüpheliyi ne şekilde kontrol altında tutulacağını açıkça belirtmelidir. Ceza mahkemesi şüpheliye birden fazla adli kontrol tedbirine alabilir. Bunlar;

Yurt dışına çıkmama durumu: En sık kullanılan adli kontrol tedbiridir. Bu yasak verildiği takdirde karar bütün yurtdışı çıkış noktalarına gönderilmektedir.
İmza Uygulaması: Ceza mahkemesinin belirttiği yere gidip belirtilen zaman içerisinde imza atmaktır.
Bazı durumlarda bütün taşıtları, bazı durumlarda belirlenen taşıtları kullanamamak ve sürücü belgesini kaleme makbuz karşılığında teslim etmek
Bağımlı kişilerin tedavi olması amaçlı hastanede muayene olması ve gerekirse hastanede yatırılmasıdır.
Şüpheli kişinin durumu göz önüne alınarak yetkili hâkim tarafından belirlenen miktarın yatırılmasıdır.
Silah gibi tehlike içeren eşyaları üzerinde barındıramamak ve kendi üzerinde bulunan silahı adli merciiye teslim etmek
Oturduğu evi terk edememek
Şüphelinin yerleşim bölgesini terk edememesi
Mahkeme tarafından belirlenen bölgelere gidememek

Eğer şüpheli verilen adli kontrol tedbirlerine bilerek ve isteyerek uymaz ise yetkili merciiler tarafından gerekli görülürse anında tutuklanabilmektedir.

Adli Kontrol Kararına İtiraz

Şüpheli Eskişehir avukat bürosu ile iletişime geçerek gerekli yerlere başvurabilmektedir. Başvurunun üzerine hâkim, Cumhuriyet savcısı ile görüşerek 5 gün içerisinde adli kontrolün kaldırılması kararı verebilir. Bazı durumlarda bu kararı tamamen kaldırmak yerine adli kontrol tedbirleri kapsamındaki maddelerde düzenleme yapıp bazı yükümlükleri kaldırıp değiştirebilmektedir. Adli Kontrol Kararına itiraz 7 gün içinde yapılmalıdır.